چکیده:

پژوهش حاضر به بررسی مقایسه‌ای امامت از دیدگاه سه گروه عمده شیعی یعنی زیدیه و اسماعیلیه و امامیه می‌پردازد. مسئله امامت یکی از مسائل اساسی و مورد قبول همه فرقه‌های شیعی است. اگرچه همه فرق تشیع در اصل مسئله امامت و جانشینی بعد از پیامبر (ص) با هم اتفاق نظر دارند و امام را جانشین برحق پیامبر می‌دانند، اما در فروعات آن دچار اختلاف شده‌اند. با آغاز سده دوم هجری گروهی از شیعیان که بعدها زیدیه نامیده شدند، خود را از بدنه عمومی شیعه جدا کردند. آنان همچون دیگر شیعیان امامت امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را به‌عنوان امام معصوم پذیرفتند، اما از آن پس امام را رهبری غیرمنصوص می‌دانستند که با وجود داشتن مجموعه‌ای از صلاحیت‌ها علیه حکومت‌های ظلم و جور قیام کرده باشد. گروهی دیگر به نام اسماعیلیه هستند که به امامت اسماعیل، فرزند بزرگ امام صادق (ع) معتقد شدند و بر این بودند که اسماعیل نمرده و مرگ وی در زمان حیات پدرش را انکار کردند. اسماعیلیه وجود امام را در جامعه ضروری دانسته و صفاتی متعالی همچون علم و عصمت و ... را برای او لازم می‌دانستند. اینان ویژگی‌های خاصی برای امام قائل هستند که از جمله آن‌ها قطب عالم بودن، واسطه‌ی فیض بودن، مفسر باطنی امور و ... است. گروه سوم امامیه یا همان شیعه اثناعشری هستند که امامت و جانشینی بعد از پیامبر (ص) را امری الهی دانسته که امام اول آن به‌وسیله پیامبر بر مردم معرفی می‌گردد و بعد از او هر امامی امام بعد از خودش را به مردم معرفی می‌کند. اینان معتقدند ائمه دوازده‌گانه همگی معصوم هستند تا اینکه امر امامت به حضرت مهدی (ع) می‌رسد و او به خاطر شرایط زمانه از نظرها غایب است.

نوشتن دیدگاه