چکیده:
شعر دارای اغراض مختلفی است و یکی از این اغراض رثا میباشد. رثا در واقع گریستن بر مردگان و مدح و ثنای آنان است و در برابر مدح که ستایش زندگان است قرار میگیرد. اظهار تألم و اندوه را در زبان شعری در ماتم عزیزان مرثیه میگویند و این مرثیهها انواع مختلفی دارند. مرثیهی مذهبی از زیرشاخههای رثا است. کمیت اسدی، دعبل خزاعی و محتشم کاشانی از شاعران شیعه هستند که مرثیههای زیبایی در رثای ائمه (ع) بخصوص امام حسین (ع) دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی محتوایی اسلوب رثا و مقایسه نقاط قوت و ضعف در اشعار این سه شاعر است. در این پژوهش که با روش تحلیل و توصیف محتوای اشعار و بهویژه مرثیههای مذهبی این شعرا ارائه شده، این نتایج حاصل گردید که رثا بهعنوان یک غرض مستقل شعری در عربی و فارسی به شمار میآید، انواع مختلفی همچون رثای مذهبی، تشریفاتی و خانوادگی، فلسفی را در بر میگیرد، دارای مضامین مختلف عاطفی، حماسی، عرفانی و غیره میباشد. نکتهی حائز اهمیت در اشعار سه شاعر مذکور این است که آنان اشعار خود را بر اساس عقل یا احساس سروده و از محیط اجتماعی و سیاسی خود تأثیر پذیرفتهاند. این نکته در قوت و ضعف شعر آنان اثرگذار بوده است.