چکیده:
داد و ستد فرهنگی و فکری میان اقوام و حتی صاحبان مکاتب فکری، از دیرباز تاکنون مورد توجه بوده است. در تقاطع این مواجهه‌ی فرهنگی، تضارب آرا و عقاید عرفانی شرق و غرب محملی است که با وجود اشارات بسیار محققان، نیاز به بازنگری و واکاوی دارد. این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی _ تحلیلی بر آن است که با تکیه بر متون برجسته‌ی منثور عرفانی و با بررسی روایات مربوط به گفتگو و مصاحبت عرفای مسلمان و دو آیین یهودی و مسیحی، کیفیت تأثیر و تأثر پیروان این مشارب عرفانی را بررسی و تحلیل کند. از نتایج این پژوهش می‌توان به میزان و گستره‌ی تأثیرگذاری عرفای اسلامی بر عرفای مسیحی اشاره کرد. غنای اندیشگانی و آموزه‌ای عرفان اسلامی به‌عنوان کلان روایت فرهنگی، عامل اصلی توجه عرفای غیر مسلمان به آن‌ها برای نشاندن عطش‌های ناشی از ضعف‌های معنوی و معرفتی خویش است؛ اگرچه تأثر عرفای مسلمان از عرفای یهودی و مسیحی در ایجاد برخی استحسانات مکتب صوفیه چون خرقه‌پوشی، برخی از اشکال ریاضت‌کشی و.از گرایش عرفای مسلمان به ظواهر مکاتب عرفانی پرده بر می‌دارد.
کلیدواژه‌ها:ترسا، راهب، عرفان و تصوف، مسیحیت، یهود.
فصول پایان‌نامه:
پژوهش پیش رو دارای هشت فصل است:
فصل اول: «کلیات پژوهش»
* شرح و بیان مسئله‌ی پژوهشی
* مروری بر تحقیقات انجام شده
* اهداف و اهمیت تحقیق
* فرضیه‌ها و پرسش‌های تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «مبانی عرفان و تصوف»
* تعریف عرفان
* مبدأ و منشأ تصوف اسلامی
* بررسی دیدگاه‌های گوناگون در باب سرچشمه‌ها و ریشه‌های تصوف
* مسائل اصلی عرفان و تصوف
* مسائل فرعی تصوف
* انواع عرفان
* مکاتب فکری در جامعه‌ی اسلامی و پیوند آن‌ها با متصوفه
فصل سوم: «عرفان یهودی و مسیحی»
* عرفان یهود
* عرفان مسیحی
* نقاط اشتراك و افتراق تصوف اسلامی-ایرانی با عرفان یهودی و مسیحی
* زمینه‌های تقابل و مواجهه‌ی صوفیان مسلمان با عرفای یهودی و مسیحی
فصل چهارم: «معرفی مهم‌ترین کتاب‌های منثور عرفانی»
* الوصایا
* المسائل فی اعمال القلوب و الجوارح
* تفسیر سهل تستری
* التعرف لمذهب اهل التصوف
* تهذیب الاسرار
* قوت القلوب
* علم القلوب
* طبقات الصوفیه
* مجموعه آثار سلمی
* تفسیر سلمی
فصل پنجم: «بررسی موارد و علل تأثیرپذیری یهود و نصارا از عرفای مسلمان»
* کتب
* صوفیان تأثیرگذار
* تعداد تکرار روایات در کتب مختلف
* چه کسانی تأثیر پذیرفته‌اند؟
* مناطق و مکان‌های روبرو شدن عرفای مسلمان با جهودان و ترسایان
* عوامل مسلمان شدن جهودان و ترسایان با تکیه بر روایات نقل شده
کرامت صوفیان
فراست صوفیان
ویژگی‌های اخلاقی صوفیان
توکل صوفیان
عنایت الهی
بشارت تورات
مناظره علمی
* نتیجه
فصل ششم: «بررسی و تحلیل موارد اثرپذیری عرفای مسلمان از یهود و نصارا »
* کتب
* صوفیان ملاقات کننده با راهبان
* مکان‌های ملاقات صوفیان با راهبان
* تقسیم‌بندی و تحلیل روایات
نقل روایات از یهودیان و مسیحیان
دیدار و گفتگوی مستقیم راهب و صوفی
* نتیجه
فصل هفتم: «جملات نقل شده از کتب مقدس در کتب منثور عرفانی»
* ذکر سخنان منقول از کتب مقدس در کتب عرفانی
ذکر سخنان منقول از تورات
ذکر سخنان منقول از انجیل
ذکر سخنان منقول از زبور
ذکر سخنان منقول از کتب بنی‌اسرائیل
* تحلیل سخنان نقل شده از تورات و انجیل
* ذکر موارد مشترك بین کتب عرفانی و انجیل
* نمونه‌ای از حکایات عیسی، موسی و داود در کتب منثور عرفانی
فصل هشتم: «نتیجه‌گیری».
