چکیده:

 امّت اسلامی به دو گروه شیعه و سنّی تقسیم شده‌اند و نقطه آغاز اختلاف آنان مسأله جانشینی پیامبر (ص) می‌باشد. شیعه بر این باور است که جانشینی پیامبر ادامه کار پیامبر است بنابراین شرایط عمده‌ای که در پیامبر (ص) معتبر است از قبیل عصمت و علم لدنی، باید در امام و جانشین پیامبر (ص) باشد و چون انسان‌ها راهی به کشف این صلاحیت‌ها ندارند بنابراین انتخاب جانشین پیامبر (ص) از اختیار انسان‌ها خارج و خداوند خود اقدام به این کار می‌کند و رسول خدا (ص) این انتخاب خداوند را برای مردم بیان می‌نماید. همچنین شیعه بر این باور است که این انتخاب از طرف خداوند نسبت به امام علی (ع) انجام گرفته و رسول خدا (ص) نیز این انتخاب را بارها اعلام کرده است که از مهم‌ترین موارد آن غدیر می‌باشد و مهم‌ترین هدف پیامبر در سخنرانی معروف غدیر جانشینی بلافصل امام علی (ع) می‌باشد. پرسش این پژوهش این است که چه موانعی در دنیای اسلام مانع تحقّق اهداف غدیر شده است؟ آیا این موانع مربوط به شرایط آن روز جامعه بوده است یا اینکه در بستر زمان هم موانعی ایجاد کرده‌اند؟ این پژوهش که به روش استنادی - تحلیلی بر اساس منابع اهل سنّت انجام گرفته است به این نتیجه رسیده است که؛ اکثریت اهل سنّت ضمن اعتراف به وقوع حادثه غدیر از پذیرش خلافت بلافصل امام علی (ع) سرباز زده‌اند و این خود معلول دو گروه از موانع می‌باشد: 1. عواملی که از زمان وقوع حادثه غدیر موجود بوده و تا پایان حیات امام علی (ع) ادامه داشته و مانع تحقّق اهداف غدیر بوده است؛ موانع متعددی از قبیل موانع عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، شخصیتی و سیاسی؛ 2. همچنین در بستر زمان حکومت‌ها با همکاری عوامل مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود، دست به اقداماتی زدند تا پیام غدیر در جامعه اسلامی به فراموشی سپرده شود. این اقدامات عبارتند از؛ حذف فضائل امام علی (ع)، فضیلت‌تراشی برای مخالفان امام علی (ع)، جلوگیری از نشر حدیث و تدوین آن، تهدید و ارعاب مخالفان، تشویق مخالفان و پرداخت رشوه، سانسور خبری، تبلیغات گسترده علیه امام علی (ع).

نوشتن دیدگاه