چکیده:
در توجه اسلام به علل جرائم و سیاست پیشگیری از جرم، دیدگاه‌های امام علی (ع)، با توجه به اینكه ایشان تنها امام همامی است كه به زمامداری و حكومت نسبتاً طولانی نائل گشته و توانسته‌اند در این مدت اندیشه‌های اسلامی را به منصه اجرا بگذارند، سهم به سزایی دارد. در تحقیق مذكور به این سؤال پاسخ داده شده است كه آیا امام علی (ع) به‌عنوان یك حاكم و پیشوای بزرگ اسلامی، در گفتار و كردار خویش، مواضعی ابراز داشته که بتوان از آن‌ها به‌عنوان دیدگاه جرم شناسانه یاد کرد؟ آیا در مجازات‌ها یا احکام صادره از ایشان، توجهی به علل جرائم، زمینه‌های اجتماعی، روانی و زیستی موجد آن و پیشگیری از ارتکاب جرائم شده است یا خیر؟ پاسخ مثبت و مستدل به سؤالات فوق که اثبات فرضیه تحقیق را نیز در بر داشته است، ما را به دیدگاه‌های جالب توجه و ممتازی از امام (ع) پیرامون توجه به علل مختلف جرم (مخصوصا علل و فرایندهای اجتماعی موجد آن) و امر پیشگیری از جرائم و اصلاح مجرمین نائل نموده است. انطباق این دیدگاه‌ها با دیدگاه‌های جرم شناسان معاصر در اکثر موارد، از دیگر نکاتی است که در این پایان‌نامه مورد بررسی و تاسی قرار گرفته است. به این امید که سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران، دیدگاه‌های مذکور را مورد تاسی و پذیرش بیشتر قرار دهد. تحقیق مذکور یک تحقیق نظری بوده و شیوه آن نیز کتابخانه‌ای و کتاب ورزی است که در این رابطه از کتاب جرم‌شناسی (در زمینه‌های مختلف آن) نهج‌البلاغه و دیگر کتب حاوی احادیث و قضاوت‌های حضرت، کتب جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و چند مقاله و جزوه درسی در زمینه‌های مربوطه و ... استفاده شده است.
فصول پایان‌نامه:
پژوهش حاضر در دو بخش به رشته تحریر در آمده است:
بخش نخست: «رویکرد زیست _ روان‌شناختی امام علی (ع) نسبت به جرم (عوامل فردی بزهکاری)»
* فصل نخست: رویکرد زیست شناختی نسبت به جرم
مبحث نخست: توارث
مبحث دوم: قیافه‌شناسی
مبحث سوم: جنس و سن
* فصل دوم: رویکرد روان‌شناختی امام علی (ع) نسبت به جرم
مبحث نخست: حالت خطرناک
مبحث دوم: عوامل به فعلیت درآمدن اندیشه مجرمانه
مبحث سوم: انحرافات اخلاقی
نتیجه بخش نخست
بخش دوم: رویکرد جامعه‌شناسی امام علی (ع) نسبت به جرم (عوامل عمومی بزهکاری)
* فصل نخست: محیط طبیعی
مبحث نخست: عوامل جغرافیایی و آب و هوا
مبحث دوم: مهاجرت، شهر و روستا
* فصل دوم: محیط سیاسی و اقتصادی
مبحث نخست: محیط سیاسی
مبحث دوم: محیط اقتصادی
* فصل سوم: محیط اجتماعی
مبحث نخست: خانواده
مبحث دوم: معاشرت
مبحث سوم: بزه دیده
نتیجه بخش دوم
نتیجه کلی.
