چکیده:
غلو - که به معنی تجاوز از حد دربارهی کسی یا چیزی میباشد - یک جریان فکری انحرافی است که در تاریخ طولانی بشر و در میان ادیان و ملل مختلف (مصر، یونان، روم، هند و یهود و نصاری و غیره) همواره وجود داشته است. غلو در اسلام - به گزارش برخی منابع تاریخی- پس از درگذشت پیامبر اسلام (ص) و ادعای نمردن ایشان از سوی برخی از صحابه خود را نشان داد و پس از پیامبر (ص) در زمان حضرت علی (ع) و برخی از ائمه (ع) به حیلت خود ادامه داد. غالیان در طول حیات امامان شیعه به گروهها و شاخههای مختلف تبدیل شدند و با قرار دادن خود در شمار شیعیان و اباحیگری و بیان عقاید کفرآمیز و انتساب دروغین به اهلبیت (ع) اعمال ناشایست خود را مشروعیت بخشیدند. اهلبیت (ع) با حساسیت فوقالعاده به مبارزه با این جریان انحرافی پرداختند و در مرحله اول ضمن سفارش بهاعتدال و میانهروی و ارائهی معیار، از همنشینی با غالیان منع کرده عقاید باطل غلات را رد کردند و به بیان مبانی صحیح اعتقادی پرداختند؛ اما هدایت و نصایح اهلبیت (ع) آنها را کارساز نشد، لذا اهلبیت (ع) در مرحلهی بعد ضمن اعلام برائت از غلات و لعن و تکفیر آنها دستور قتل و تعقیب همهجانبه غلات را صادر کردند و با روشهای صحیح و منطقی خود توانستند از حریم اهلبیت (ع) و اندیشههای ناب شیعه دفاع کنند.
کلیدواژهها:غلو، غالیان، سیره، اهلبیت (ع).
فصول پایان نامه:
این رساله در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات (مفهوم و تاریخچهی غلو)»
* الف: ریشههای تاریخی غلو در ادیان قبل از اسلام
* ب: ریشههای تاریخی غلو در اسلام
فصل دوم: «علل و عوامل پیدایش غلو»
فصل سوم: «عقاید غلات»
فصل چهارم: «اهلبیت (ع) در مواجهه با غالیان (گزارش توصیفی)»
فصل پنجم: «سیرهی اهلبیت (ع) در مواجهه با غالیان (گزارش تحلیلی)»
* الف: رد الوهیت انبیاء و ائمه (ع)
* ب: ردّ عقیدهی تفویض
* ج: ردّ نبوّت ائمه (ع)
* د: نفی تشبیه و جسمیت از خداوند متعال
* و: ردّ علم غیب ائمه (ع) بدون الهام یا تعلیم الهی
* ه: مبارزه با عقیدهی تناسخ و انکار معاد
* ی: مبارزه با اباحی گری.