چکیده:
امامان شیعه (ع) در مناظراتشان پیرامون مسئلهی امامت، از دلایل مختلفی بهره بردهاند و این دلایل را به روشهای مختلفی مطرح نمودهاند. این پژوهش بر آن است که با بررسی مناظرات امامان معصوم (ع) در مسئلهی امامت، ادلهی طرح شده بر اثبات امامت و روشهای طرح این ادله را استخراج نموده و آنها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. از اینرو، سعی بر آن بوده که از کتب معتبر شیعه (اعم از کتب حدیثی و کلامی) که به بحث مناظرات امامان شیعه پرداختهاند، استفاده شود. در این پژوهش، ادلهی طرح شده از جانب امامان شیعه، به تفکیک ادلهی عقلی و نقلی (قرآنی و روایی) مورد تحلیل قرار گرفته و مباحث امامت عامه و خاصه بررسی شدهاند. همچنین در تحلیل روشهای به کار گرفته شده توسط امامان شیعه در موضوع امامت، روشهای اثبات نظریه امامت و روشهای پاسخگویی به مخالفین جداگانه مورد کنکاش قرار گرفتهاند. در بخش روشهای اثبات، روشهای برهان خلف، قیاس ذو حدین، اثبات از راه کارکردها، اثبات از راه تنبه بر امور وجدانی و اقرار از مبانی مشترک، مورد اشاره قرار گرفتهاند؛ و در بخش روشهای پاسخ به مخالفین، روشهای تبیین واژهها، طرح سؤال، پاسخ حلی، پاسخ نقضی، طرح احتمال، محسوس سازی معقولات، اقرار گرفتن، بهکارگیری مثال و نشان دادن تناقضات استفاده شدهاند. در مجموع میتوان نتیجه گرفت که امامان شیعه، در مناظرات پیرامون مسئلهی امامت، نوع مخاطب و موقعیت مناظره را لحاظ نموده و متناسب با آن، ادله و روشهای متقنی را به کار برده و مسئلهی امامت را بهروشنی برای مخاطبان حقیقتجو تبیین نمودهاند.
کلیدواژهها:امامت، مناظره، دلایل، روش اثبات، روش پاسخگویی.
فصول پایاننامه:
این رساله در سه فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات و مفاهیم»
* گفتار اول: طرح تحقیق
* گفتار دوم: تاریخچه بحث
* گفتار سوم: تبیین و بررسی مفاهیم دخیل در موضوع بحث
فصل دوم: «ادلهی امامت در مناظرات امامان معصوم»
* گفتار اول: گزارشی از تعداد مناظرات ائمهی اطهار (ع) در باب امامت
* گفتار دوم: بررسی انواع مخاطبین در مناظرات
* گفتار سوم: ادلهی امامت عامه در مناظرات ائمه اطهار (ع)
* گفتار چهارم: ادلهی امامت خاصه در مناظرات ائمهی اطهار (ع)
* گفتار پنجم: دلایل مخالفین و پاسخهای ائمه اطهار (ع) در مناظرات امامت
فصل سوم: «روشهای استدلال بر امامت در مناظرات امامان معصوم (ع)»
* گفتار اول: روشها و آداب ورود به بحث در مناظرات ائمهی اطهار (ع)
* گفتار دوم: انواع ادلهی مطروحه بر امامت به لحاظ مقدمات
* گفتار سوم: نکتههای فنی مناظرات ائمهی اطهار (ع) در باب امامت
* گفتار چهارم: روشهای اثبات امامت در مناظرات امامان معصوم (ع)
* گفتار پنجم: روشهای پاسخ به مدعای باطل، در مناظرات امامان معصوم (ع).