چکیده:
مسئلهی مرجعيت علمي، از مسائل مهم ميان مسلمانان، بهویژه مسلمانان اهل سنت پس از رسول خدا (ص) بوده؛ بهگونهای كه ذهن بسياري از مفسران، محدثان، متكلمـان و مورخـان را بـه خـود معطوف داشته است. مراد از «اهلبیت» (در اين رساله) عبارت است از خاندان رسـول خـدا (ص)، يعنـي امام علي (ع)، فاطمهي زهرا (ع)، امام حسن(ع)، امام حسين(ع) و نُه فرزند معصومش (ع) اين ديـدگاه داراي پشتوانهی قرآني و روايي است. مراد از «مرجعیت علمي اهلبیت (ع) نـزد غيـر شـيعه» در ايـن پـژوهش عبـارت اسـت از صلاحیت اهلبیت (ع) بهعنوان افـرادي اعلم و صاحبنظر، بـراي مـورد رجـوع قـرار گـرفتن در موضوعات علمي همچون: سنت نبوي (ص)، تفسير قرآن، قضاوت، فقه و ... نزد مسلمانان اهل سنت، بهگونهای كه برخي از دانشمندان ايشان، به اين صلاحیت و برتریهای علمـي، اعتـراف کردهاند. بـديهي است، مراد از «غير شيعه»، عموم اهل سنت است؛ نه صرفاً دیدگاههای كلامي يا فقهي يا مـذهبي يـا آراي يكان يكان از افراد آنان. درباره «حجيت سنت اهلبیت (ع) به آياتي از قرآن و سنت رسول خدا (ص) میتوان استناد كرد كه برخي از آنها عبارت است از: آيات «تطهير»، «مباهله» «اولی الأمر» و احادیث «ثقلين»، «سفينه» و «امان از اختلاف»؛ همچنان كه درباره «أدلة مرجعيت علمي اهلبیت (ع)» نيز اینگونه است. برخي از اين آيات و روايات عبارت است از: آيات «علم الكتاب»، «اهل الذكر»، «اذن واعيـة»، «لكـل قـومهـا» و ذيـل حـديث «ثقلين» افزون بر مباني و أدلة نقلي نزد اهل سنت كـه برگرفته از قـرآن و سـنت اسـت شـواهد و مستندات تاريخي نيز بيانگر صلاحیت مرجعیت علمي اهلبیت (ع) میباشد؛ هرچند كـه درباره گستره مرجعيت علمي اهلبیت (ع) ديدگاهي يكسان ميان مسلمانان وجود ندارد. ميان باورمندي و اعتقاد به صلاحیت اهلبیت (ع) در مرجعيت علمي، با التـزام و تمكـين در برابـر اين باور، تفاوت وجود دارد و بررسي دربارهی چگونگیهای اين تمكين و موانـع آن را در پژوهشهایی ويژه بايد جستجو كرد.
کلیدواژهها:مرجعيت، مرجعيت علمي، اهلبیت (ع)، غیر شیعه، اهل سنت.
مقالات مرتبط:
1. مرجعیت علمی اهلبیت (ع) با تأکید بر حجیت سنت ایشان، محسن رفیعی، معصومه شریفی، اندیشه نوین دینی، پاییز 1391، شماره 30، (22 صفحه، از 155 تا 176)، (علمی _ پژوهشی)
2. مقالات اندیشهای: مبانی مرجعیت علمی اهلبیت رسول خدا (ص) از دیدگاه اهل سنت، محسن رفیعی، معصومه شریفی، اندیشه تقریب، تابستان 1390، شماره 27، (30 صفحه، از 9 تا 38).
فصول پایاننامه:
این رساله در سه بخش نگارش شده است:
بخش اول: «ادبيات تحقيق»
* فصل اول: مفهوم شناسي
* فصل دوم: تاريخچه مرجعيت علمي اهلبیت (ع)
* فصل سوم: شناخت اهلبیت (ع)
بخش دوم: «مباني و ادلهی مرجعيت علمي اهلبیت (ع)»
* فصل اول: مباني مرجعيت علمي اهلبیت (ع)
* فصل دوم: ادلهی مرجعيت علمي اهلبیت (ع) از منظر اهل سنت
بخش سوم: «شواهد و مستندات مرجعيت علمي اهلبیت (ع) و پاسخ به شبهات»
* فصل اول: شواهد و مستندات مرجعيت علمي اهلبیت (ع)
* فصل دوم: بررسي و نقد شبهات پيرامون مرجعيت علمي اهلبیت (ع).