چکیده:

 امامان شیعه به اقتضای شرایط اجتماعی حاکم بر جامعه برنامه‌ای برای ارشاد و جریان فکری و فرهنگی جامعه در نظر گرفتند و در راستای فرهنگ‌سازی علوی به تربیت شاگردان برجسته بسیاری همت گماشتند تا پس از ایشان کاروان تشیع را به‌سوی پرستش خداوند و برپایی تمدن واقعی اسلامی رهنمون باشند. این یاران نیز به‌نوبه خود شاگردان زیادی را تربیت کردند تا بعد از آن‌ها در پیشبرد مقاصد آنان تلاش کنند. در این میان امام جواد، امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) نیز برای نیل به مقاصد خویش شاگردانی را تربیت کردند. این شاگردان اگرچه بیشتر، راویان حدیث و انتقال دهنده افکار و اندیشه‌های ناب تشیع بودند، اما در زمینه علوم پایه نظیر طب، جغرافیا، تاریخ، نجوم و ریاضی نیز توانستند آثاری از خود بر جای گذارند؛ و این آثار توانست بعد از چندین قرن در شکوفایی فرهنگ اسلامی در مناطق مختلف جهان اسلام اثرگذار باشد. یاران ایرانی امام جواد (ع)، امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) با نگارش آثار و طرح مباحث کلامی توانستند در گسترش مذهب تشیع و تحولات فرهنگی در مناطق مختلف جهان اسلام نقش مهمی ایفا کنند. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی در جستجوی پاسخ به این پرسش هستیم که آیا یاران ایرانی امام جواد (ع)، امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) در زمینه علم و تمدن در اسلام و گسترش تشیع در ایران و تداوم فرهنگ اسلامی نقشی ایفا کرده‌اند؟

مقالات مرتبط:

 نقش اصحاب ایرانی امام حسن عسکری (ع) در علم الحدیث با تکیه بر کتب اربعه‌ی شیعه، مصطفی پیرمرادیان، اصغر منتظر القائم، فرشته بوسعیدی، مطالعات تاریخ اسلام، زمستان 1391، شماره 15، (28 صفحه، از 79 تا 106)، (علمی _ پژوهشی)‏

فصول پایان‌نامه:

این رساله در شش فصل به بیان مطالب خود پرداخته است:
فصل اول: «كلیات»
* پیشگفتار
* تبیین مسئله
* اهداف
* فرضیات و پرسش‌ها
* روش تحقیق و مراحل آن
فصل دوم: «میراث فرهنگی امامان (امام جواد، امام هادی و امام حسن عسگری ع)»
* امام جواد (ع)
* امام هادی (ع)
* امام حسن عسکری (ع)
فصل سوم: «یاران ایرانی امامان امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع)»
* یاران ایرانی امام جواد (ع)
* یاران ایرانی امام هادی (ع)
* یاران ایرانی امام حسن عسگری (ع)
* خاندان اشعری
* خاندان ابن‌بابویه
فصل چهارم: «نقش یاران ایرانی امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع) در علوم پایه»
* علم طب
* علم نجوم و ریاضی
* علم تاریخ
* علم جغرافیا
فصل پنجم: «نقش یاران ایرانی امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع) در علوم ادبی (صرف، نحو، شعر و نگارش)»
* ادبیات
فصل ششم: «نقش یاران ایرانی امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع) در علوم دینی و اسلامی (فقه، قرائت و تفسیر، كلام، اخلاق، حدیث و روایت)»
* علم فقه
* علم قرائت و تفسیر
* علم اخلاق
* علم كلام
* علم حدیث و روایت.

نوشتن دیدگاه