چکیده:
یکی از طرق تحمل حدیث کتابت است. در این روش راوی در محضر امام حضور ندارد، بلکه از طریق ارسال نامه و دریافت پاسخ مکتوب از سوی امام، روایت را دریافت میکند. به همـین دلیـل نیز برخی از کارشناسان علم حدیث اعتبار این نوع روایات را کمتر از روایات مسموعه میدانند و بهطورکلی آنها را فاقد حجیت میدانند. مهمترین دلیل این نظر معلوم نبودن پیک این قبیـل از روایـات در اغلب موارد است که آنها را در حد حدیث مرسل تنزل میبخشد. مکتوب در معنای خاص خـود، آن نامهای است که افراد بهصورت استفتاء خدمت امام معصوم ارسال نموده و پاسخ گرفتهاند. مکتوبات حدیثی، گر چه بخش کوچکی از روایات معصومین (ع) را تشکیل میدهند؛ امـا بـه علت اینکه عموماً دارای موضوعات فقهی هستند، از اهمیت ویژهای برخوردارند، علیالخصوص وقتیکه اساس صدور حکمی فقهی قرار میگیرند. مهمترین امتیاز مکتوبات نسبت به سایر روایات، عدم نقل به معناست. این امتیاز، به مکتوبـات، جایگاه ویژهای در میان احادیث شیعه میبخشد.
کلیدواژهها:امام باقر (ع)، امام صادق (ع)، مکتوبات امامان، جایگاه حدیثی.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در هفت فصل تبیین شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* اهداف تحقیق
* پیشینه تحقیق
* سوالات تحقیق
* فرضیه
فصل دوم: «نگاهی گذرا به سابقهی مکتوبات حدیثی امامان شیعه (ع) تا پایان دوران صادقین (ع)»
* دوران شش امام اول: و صدور محدود مکتوبات
فصل سوم: «دورهی دوم مکتوبات، تبلور مکتوبات ائمه (ع) پس از دورهی صادقین و عوامل اصلی صدور آن»
* عوامل اصلی صدور مکتوبات در دورهی دوم
* میزان مکتوبات هر یک از ائمه (ع)
فصل چهارم: «گذری بر میراث حدیثی امامان شیعه (ع)»
* روایات مسموعه
* مکتوبات حدیثی
* موضوع مکتوبات
فصل پنجم: «بررسی اعتبار مکتوبات حدیثی ائمه»
* آسیبشناسی مکتوبات حدیثی از دیدگاه یک کارشناس
* بررسی اعتبار نمونههایی از مکتوبات حدیثی از دیدگاه شارحان حدیث
فصل ششم: «وکلا و مسائل نویسان، واسطان و مخاطبان مکتوبات»
* معرفی اجمالی وکلای ائمه (ع)
* معرفی مسائل نویسان از دیدگاه علمای رجال
فصل هفتم: «گزیدهای از مکتوبات ائمه»
* معرفت خالق
* حقیقت ایمان
* شرک
* پرستش خدایی که دیده نمیشود
* مشکات چیست؟
* بودن با اهلبیت (ع) در دنیا و آخرت
* ضرورت وجود امام
* تولی
* فضیلت زیارت امام حسین (ع).