چکیده:
در این نوشتار، با عنایت به آیات الهی قرآن مجید و نیز روایات پیامبر اعظم (ص) و معصومین (ع) نگاهی عمیق و نیز جدیدتر از آنچه که در منابع و کتب گذشته بوده، در پی تبیین رابطهی حکم کلی صدق و کذب بوده و دیدگاههای مختلف را تقریر و عرضه نمودهایم. اگر آیات قران را بکاویم و یا سخنان معصومین (ع) را درباره «صدق و کذب» کنار یکدیگر قرار دهیم، دریافت عمیقی از ماهیت، کارکرد و جایگاه صدق بهعنوان یک صفت پسندیده اخلاقی - فطری از یکسو و آفات و مضرات کذب از سوی دیگر به دست میآوریم. در آیات قرآن و نیز روایات معصومین (ع) خداوند، پیامبران و ائمه معصومین (ع) و مؤمنین واقعی را با صفت «صادِقُ الوَعد و صِدّیقین» معرفی نموده؛ و در مقابل، کافران، منافقان و مخالفان آنان را، بهعنوان دروغگو و کذّابین نام برده است. نگارنده این رساله، کوشیده است با مطالعه و بررسی دقیق و همهجانبه آیات قرآن و نیز بررسی روایات معتبر و تفاسیری که در آن واژه صدق و کذب و مشتقات آنها به کار رفته است، به توضیح ابعاد این واژگان و دستیابی به معنای لغوی و اصطلاحی و نیز به دست آوردن ویژگیها، اهمیت، جایگاه و منشأ این دو صفت مهم و نیز تطابق آن دو بپردازد.
کلیدواژهها:صدق، کذب، قرآن کریم، روایات معصومین (ع)، صدیقین، کذابین.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله تحقیق
* اهمیت تحقیق
* سؤالات تحقیق
* فرضیات تحقیق
* روش تحقیق
* پیشینه تحقیق
فصل دوم: «مفهوم لغوی و اصطلاحی صدق و کذب و کاربرد آن در آیات قرآن»
* مفهوم لغوی و اصطلاحی صدق و کذب
* وجوه و کاربرد تعابیر قرآنی صدق و کذب
فصل سوم: «اهمیت، منشأ ویژگیها و جلوههای صدق از منظر قرآن و روایات معصومین (ع)»
* فضیلت، جایگاه و منشأ صدق
* ویژگیها و ملاک تشخیص صدق و صادقین
* مصادیق و جلوههای صدق
* آثار و پیامدهای صدق در دنیا و آخرت
* منتخب احادیثی از پیامبر (ص) و معصومین (ع) با مصادیق صدق
فصل چهارم: «جایگاه، منشأ و ویژگیهای کذب از منظر قرآن و روایات معصومین (ع)»
* جایگاه، حقیقت و منشأ کذب
* ویژگیها و ملاک تشخیص کذب و کذابین
* مصادیق و جلوههای کذب
* آثار و پیامدهای کذب در دنیا و آخرت
* منتخب احادیثی از پیامبر اعظم (ص) و ائمه معصومین (ع) با مصادیق کذب.