چکیده:

 تفسیر «الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور» سیوطی از جامع‌ترین تفاسیر اثری اهل تسنن در قرن دهم هجری قمری است. سیوطی در این تفسیر روایات فراوانی از رسول خدا (ص)، صحابه، تابعین و تابعین تابعین نقل کرده است که در این میان شماری از روایات تفسیری، به امیرالمؤمنین (ع)، حسنین (ع)، امام سجاد (ع) و صادقین (ع) اسناد داده شده است. سیوطی تنها به نقل روایات اکتفا کرده و ذیل روایات، هیچ‌گونه نظری از خود، ارائه ننموده است. گرچه مفسر در برخی موارد، روایات مربوط به اهل‌بیت (ع) را ذیل آیات مربوطه ذکر کرده است، اما متأسفانه روایات جعلی و اسرائیلیات را نیز به ائمه معصومین (ع) نسبت داده است. از این‌رو در این تحقیق، روایات تفسیری منقول از ائمه‌ی معصومین (ع) در تفسیر الدرالمنثور شناسایی شده، ضمن مقایسۀ تطبیقی این روایات با منابع حدیثی و تفسیری شیعه و سنی کوشش شده تا روایات جعلی و قابل نقد با استفاده از منابع شیعی در بوته نقد قرار گیرد و بدین طریق، دیدگاه اعتقادی سیوطی نیز تا حدی مشخص گردد. کل روایات منقول از ائمه معصومین (ع) در تفسیر الدرالمنثور 650 روایت است که 529 روایت از علی بن ابی‌طالب (ع)، 19 روایت از حسن بن علی (ع)، 7 روایت از حسین بن علی (ع)، 18 روایت از علی بن الحسین (ع)، 40 روایت از محمد بن علی (ع) و 37 روایت از جعفر بن محمد (ع) نقل شده است.

 کلیدواژه‌ها:روایات تفسیری، ائمه معصومین (ع)، سیوطی، شیعه، سنی.

 مقالات مرتبط:

نقد روایات فقهی منقول از علی بن ابی طالب (ع) در تفسیر، نهله غروی نائینی، نرگس نطقی، حدیث پژوهی، پاییز و زمستان 1392، شماره 10، (18 صفحه، از 147 تا 164)، (علمی _ پژوهشی).

 فصول پایان‌نامه:

این پژوهش در پنج فصل تبیین شده است:
فصل اول: «مقدمه و کلیات»
* مقدمه
* بیان مسئله
* سوالات تحقیق
* فرضیات
* پیشینه تحقیق
* ضرورت تحقیق
* تبیین مفاهیم
فصل دوم: «گونه شناسی روایات منقول از ائمه معصومین (ع) در تفسیر الدرالمنثور»
* گونه شناسی روایات مربوط به معنا و مفهوم آیات
* گونه شناسی روایات مربوط به آیات قرآن
* گونه شناسی روایات غیر واقعی
فصل سوم: «وجوه اشتراک روایاتی در مورد اهل‌بیت (ع) در الدرالمنثور با تفاسیر شیعی»
* وجوه اشتراک روایات تفسیری الدرالمنثور با تفاسیر شیعی.
فصل چهارم: «وجوه افتراق روایات منقول از اهل‌بیت (ع) در الدرالمنثور با تفاسیر شیعه»
* وجوه افتراق
* نسبت‌های ناروا (اسرائیلیات)
* فضایل ناروا
* نقد روایات فقهی
* سایر موارد قابل نقد
فصل پنج: «نتایج و پیشنهادات».

نوشتن دیدگاه