چکیده:
با مطالعۀ منابع حدیثی شیعه و سنی با ملاکی برای سنجش احادیث و تشخیص سره از ناسره آن‌ها روبرو می‌شویم که بسیار بدان تأکید شده است. این ملاک که عرضه احادیث به قرآن نام دارد از سوی پیامبر (ص) و ائمۀ شیعه (ع) بارها مورد تأکید قرار گرفته است. به‌علاوه روایات موجود در این زمینه، با توجه به خصوصیات ذاتی قرآن همچون قطعی الصدور بودن و نیز سیره بزرگان دین و یاران ایشان می‌توان معیار بودن قرآن در سنجش احادیث را اثبات نمود؛ اما کاربرد این شیوه خود دارای ضوابط و اصولی است که بایست به آن‌ها توجه نمود. توجه به انواع مخالفت احادیث با قرآن، جایگاه بررسی سندی نسبت به‌نقد قرآنی، تمایز میان دو مقولۀ عرضه به هنگام تعارض و عرضۀ مطلق روایات و ... برخی از ضوابط و اصول این فرایند هستند. به‌علاوه این‌ها توجه و دقت در اعمال این شیوه از سوی بنیانگذاران آن مسیر پیشروی این‌گونه نقد را برای علاقه‌مندان روشن‌تر می‌کند. در مجموعه‌های روایی شیعه نمونه‌های نسبتاً فراوانی از نقد قرآن محور ائمه (ع) یافت می‌شود که نشان دهنده شیوه صحیح این فرایند است. گرچه نقد قرآن محور حدیث در میان دانشمندان مسلمان جایگاه درخور خویش را هنوز به دست نیاورده اما یکسره به بوتۀ فراموشی نیز سپرده نشده است. ملاحظۀ نوع عملکرد و چگونگی عرضۀ احادیث به قرآن توسط دانشمندان راه را برای ادامۀ این مسیر هموارتر می‌نماید.
کلیدواژه‌ها:عرضه، عرضه روایات به قرآن، روایات عرض، موافقت و مخالفت با قرآن.
فصول پایان‌نامه:
این رساله در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «مقدمه»
فصل دوم: «کلیات و مفاهیم بحث»
* تعریف سنت
* تعریف حدیث
* رابطه سنت و حدیث
* رابطه قرآن و سنت
* حجیت قرآن کریم
* حجیت سنت
* دیدگاه‌های موجود درباره رابطه کتاب و سنت
فصل سوم: «معیار بودن قرآن در عرضۀ روایات»
* قطعی الصدور بودن قرآن و ظنی الصدور بودن روایات
* سیره اهل‌بیت و ائمه معصومین (ع) و اصحاب و یاران ایشان
* متن روایات عرضۀ احادیث به قرآن
* دسته‌بندی روایات عرض
* اشکالات مطرح شده در مورد روایات عرض
فصل چهارم: «ضوابط عرضۀ روایات به قرآن کریم»
* مقصود از موافقت حدیث با قرآن چیست؟
* مقصود از مخالفت حدیث با قرآن چیست؟
* مقصود از لم یوافق (لا یوافق) چیست؟
* سرنوشت روایات پس از عرضه و تعیین نسبت آن با قرآن چه می‌شود؟
* شرط عرضۀ مطلق روایات به قرآن چیست؟
* در عرضه روایات به قرآن، ظاهر قرآن مدنظر است یا نص آن و یا مفهوم جدای از این‌ها؟
* آیا همۀ انواع احادیث اعم از خبر واحد و متواتر را باید به قرآن عرضه نمود؟
* نسبت میان نقد قرآن محور و بررسی اسنادی چیست؟
فصل پنجم: «کاربرد عرضۀ به قرآن در کلام اهل‌بیت (ع)»
فصل ششم: «کاربرد نقد قرآن محور در آثار دانشمندان»
* تهذیب الاحکام
* الاستبصار
* المیزان.
