چکیده:

 ازآنجاکه واژگان زیربنای اصلی هر کلامی را تشکیل می‌دهد واضح است که گام اول برای فهم مقصود سخن، دریافتن مفاهیم و مدالیل اصلی واژه‌ها است. این امر در مورد قرآن کریم به‌مراتب پررنگ‌تر جلوه می‌کند چراکه قرآن کتاب هدایت بشریت است. بهترین و استوارترین روش در فهم قرآن کریم تمسک به کلام معصومان (ع) است؛ پیامبر اسلام (ص) و امامان (ع) علاوه بر تفسیر آیات، اهتمام ویژه‌ی به شرح و تبیین واژگان قرآن داشته‌اند؛ در این پژوهش پس از بیان مفاهیم بنیادین تحقیق مانند مفردات، تفسیر لغوی و تبیین جایگاه لغت در فهم متن و کلام، به‌قصد کشف روش تفسیر لغوی معصومان (ع)، به‌صورت میدانی به مطالعۀ احادیث آن بزرگواران در زمینه واژگان پژوهی قرآنی (در ده جزء دوم قرآن کریم) پرداخته‌ایم؛ پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) برای تفسیر واژگان قرآنی، روش‌های متعددی را اتخاذ نموده‌اند که با بررسی و تحلیل کلام آن بزرگواران به مواردی دست پیدا کردیم: تفسیر قرآن به قرآنِ واژگان، تبیین معنای واژه با توجه به سیاق آیات، بیان واژگانی (ترادف و نظایر)، بیان لازمۀ معنایی، بیان معنای غایی، بیان تصویری، بیان توصیفی، بیان وجوه واژگان، بیان جری و تطبیق، بیان معنای باطنی واژگان، بیان قاعده ادبی واژگان، بیان مرجع ضمیر، بیان متعلقات واژه، بیان معانی حروف، بیان لهجۀ واژگان (لغات القرآن)، بیان وجه تسمیه، بیان قرائات. عناوین به‌دست‌آمده در طبقه‌بندی تفسیر لغوی معصومان (ع) است.

 کلیدواژه‌ها:«تفسیر لغوی»، «تفسیر روایی»، «معصوم»، «مفردات»، «غریب القرآن».

فصول پایان‌نامه:

این پژوهش در چهار فصل تبیین شده است:
فصل اول: «کلیات و مفاهیم»
* شناسه پژوهش
* تبیین مفاهیم
* جایگاه و اهمیت مباحث لغوی در تفسیر
* جایگاه پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) در تفسیر قرآن
* نگاهی به واژه شناسی قرآن کریم در عصر معصومان
* جایگاه و اهمیت مباحث لغوی در تفسیر
* جایگاه پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) در تفسیر قرآن
* نگاهی به واژه‌شناسی قرآن کریم در عصر معصومان (ع)
فصل دوم: «واژگان پژوهی قرآنی در کلام معصومان (ع) در ده جزء دوم قرآن کریم»
فصل سوم: «روش‌شناسی لغوی معصومان (ع) با تکیه بر ده جزء دوم»
* بیان واژگانی
* توسعۀ معنایی
* علوم ادبی و قرائات
فصل چهارم: «نتایج علمی و عملی تحقیق و پیشنهادات»
* نتایج علمی و عملی پژوهش
* پیشنهادات.

نوشتن دیدگاه