چکیده:
رهیافتهای گوناگون برای بررسی مسأله خاتمیت و تفاسیر مختلف اندیشمندان از این مسأله وجود دارد. هر یک از این موارد بر اساس مبانی و ادلهای برای بیان ضرورت بحث نبوت و خاتمیت است. حال قرآن و روایات نیز به نحوی به تفسیر حقیقت خاتمیت پرداختهاند که شاید متفاوت با تفسیر برخی عالمان باشد. از سویی نیز پس از وفات خاتم انبیاء (ص)، ارسال مردان آسمانی از سوی خداوند قطع نشد و مقامی به نام امامت ادامهیافت. چنین شد که برخی شئون و نقشها نیز توسط ائمه (ع) به عهده گرفته شد. این نقشها و وظایف که هرکدام به نحوی بیبدیل برای امامان معصوم (ع) در آیات و روایات فرض شده است، میتواند نحوهی سازگاری مفهوم خاتمیت را با مقام امامت روشنتر سازد. اما از جهتی دیگر، برخی شبهه افکتان که بر اساس ارائهی تفاسیر ناصحیح از خاتمیت و بعضاً امامت و همچنین طرح مباحثی تأمل برانگیز در نسبت میان آن دو، کوشیدهاند مسأله امامت مورد ادعای تشیع را مورد تردید قرار دهند. ایشان معتقدند که تفسیر امامت از نظر شیعه، همان شئون پیامبری از جمله عصمت، ارتباط با غیب، حجیت و ولایت تشریعی را شامل میشود. از نظر آنان تشیع امامت همان ادامهی پیامبری و نبوت همیشگی قلمداد میکند و این امر با اعتقاد به خاتمیت ناسازگار است؛ بنابراین خاتمیت در باورهای شیعیان تنها لفظی است که حقانیتی در بر ندارد. در برابر مخالفان سازگاری خاتمیت و امامت، اندیشمندان شیعه معتقدند که نهتنها این دو مفهوم با هم سازگار، بلکه لازم و ملزوم یکدیگر هستند. دین خاتم برای جاودانگی خود به کتاب آسمانی قرآن و شجرهی طیبهی امامت محتاج است. پیامبر اکرم (ص)، با عنایت به همین مسئله به معرفی امامان بعد از خود پرداخت. تشریع احکامی که در 23 سال پیامبری حضرت محمد (ص) مجال و ظرفیت ابلاغ آن برای مردم یافت نمیشد، به دست پیشوایان معصوم (ع) صورت گرفت و با انتظار حضرت موعود (عج) تداوم خواهد یافت. پیامبر اکرم (ص) بهواسطه خاتمالانبیاء بودن خود، قلّههای کمال را فتح کرد و کمالات کشف نشده را تمام کرد، از اینرو جانشینان معصوم (ع) او مقامی چون او یافتند. پیامبر نبوت را به سرانجام رساند ولی مقام بلند امامت ادامه یافت.
کلیدواژهها:خاتمیت، امامت، شبهه، نبی، سازگاری، ولایت.
فصول پایاننامه:
این رساله در پنج فصل به تبیین مطالب خود پرداخته است:
فصل اول: «کلیات»
* کلیات تحقیق
* بررسی مفهومی
فصل دوم: «تبیین خاتمیت»
* تعریف خاتمیت
* اثبات خاتمیت
* تحلیل و تفاسیر مختلف خاتمیت
* جمعبندی
فصل سوم: «تبیین امامت»
* تعریف امامت از منظر علمای امامیه
* درجات امامت
* شئون امام
* جمعبندی
فصل چهارم: «ادله مخالفین سازگاری خاتمیت و امامت»
* تجزیه و تحلیل دیدگاه مخالفین
* جمعبندی
فصل پنجم: «ادله سازگاری خاتمیت و امامت»
* پاسخ به ادله مخالفان سازگاری خاتمیت و امامت
* تناقض در گفتارها و دیدگاههای قائلان به شبهه
* امامت شرط جاودانگی دین و تحقیق خاتمیت
* جمعبندی.