چکیده:
گونه شناسی روایات تفسیری معصومان (ع) به دلیل جایگاه خاص سنت در تبیین قرآن، از اهمیت ویژهای برخوردار است و از آنجا که عصر امام حسن عسکری (ع) توأم با خفقان سیاسی، انزوای شیعیان و انحرافهای دینی بود، بررسی انواع گونههای روایی ایشان در تبیین آیات قرآن کریم، نگاه ویژهای را میطلبد. امام حسن عسکری (ع) در عصر خود سیاست تقیّه را در پیش گرفت و به فعالیتهای آموزشی روی آورد و در حوزه تفسیر با تطبیق آیات بر شرایط زمان، به تبیین جایگاه اهلبیت (ع) پرداخت. آن حضرت در تفسیر آیات، علاوه بر بیان معنای ظاهری، اهتمام خود را به ارائهی معنای باطنی کلام خدا و تطبیق آیات بر مصادیق معطوف کرده است. حضرت به مباحث علوم قرآن اشارهای نکرده ولی بخشی از روایتهای ایشان بهصراحت به آیاتی از قرآن کریم استناد کرده است. امام عسکری (ع) در استخراج معانی قرآن، از قواعد ادبی، منقولات پیامبر (ص) و سایر ائمه (ع) و قصص بهره جسته است که البته بهرهگیری ایشان از منقولات پیامبر (ص) و سایر ائمه (ع) نسبت به سایر موارد چشمگیرتر است.