چکیده:
این رساله به بررسی شبهه غلو در زیارت جامعه كبیره میپردازد. زیارت جامعه كبیره از جمله ذخایر بیبدیل روایی است كه از اهلبیت عصمت و طهارت (ع) به دست ما رسیده است كه لبریز از معارف ناب میباشد. این بخش از معارف كه نسبتاً مورد غفلت قرار میگیرد، محتوای بسیار عمیق و دقیق فردی و اجتماعی، معرفتی و اخلاقی را در خود جای داده است. زیارت جامعه كبیره قطعاً از مهمترین قلههای معارف است كه در بخش امامشناسی بینظیر است. در گام نخست مفهوم زیارت بررسی میشود. سپس معنای زیارت، مشروعیت آن و آداب و اركان و لوازم آن ذكر شده و در ادامه به شبهاتی پیرامون زیارت در نزد وهابیان پاسخ داده میشود. در مرحله بعدی خود زیارت جامعه بهطور مفصل بررسی شده كه شامل انواع زیارتهای جامعه، محورهای زیارت جامعه، زیارت جامعه در گفتار دانشمندان، اهمیت زیارت جامعه و صحت سند آن میباشد. بحث بعدی در مورد غلو است، كه معنای غلو، ملاك حد و میزان غلو و نشانههای آن، پیشینهی مكتب غلو، مخالفت متكلمان امامیه با پدیدهی غلو و در پایان به این شبهه كه آیا اعتقاد به كمالات حجج الهی غلو است یا خیر پاسخ داده شده است. فصل پایانی با عنوان زیارت جامعه و غلو است كه فرازهایی از این زیارت كه در نظر برخی افراد بوی غلو میدهد و در تعارض با آیات قرآن است پاسخ داده شده و ثابت شده كه نهتنها هیچگونه غلوی در عبارات زیارت جامعه دیده نمیشود، بلكه در سازگاری كامل با قرآن كریم است؛ و در پایان به برخی شبهات افرادی نظیر آقای سروش و كدیور كه این زیارت را ساختگی و جعلی و مرامنامهی شیعیان غالی پنداشتهاند، بهصورت مستند پاسخ داده شده است.
كلیدواژهها:زیارت، زیارت جامعه كبیره، غلو.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* طرح مسئله
* پيشينه موضوع
* فرضيه
* روش
فصل دوم: «زیارت»
* معناي زيارت
* اركان زيارت
* اهداف زيارت
* نقش معرفت در زيارت
* زيارت، حقيقتي دو سويه
* زيارت در تاريخ اسلام و تشيع
* زيارت نزد عالمان اهل سنت
* مشروعيت زيارت
* اهميت زيارت در اسلام
* آداب زيارت
* آثار تربيتي زيارت
* لوازم زيارت
* نمودار جايگاه زيارت در بين معارف
* شبهاتي در باب زيارت
* دلایل وهابيان در تحريم سفر براي زيارت قبور
* نقد و بررسي كتاب «خرافات وفور در زیارت قبور»
* نتیجهگیری
فصل سوم: «زیارت جامعه»
* انواع زیارتنامهها
* محتواي زیارتنامه
* زیارتهای جامعه و وجه تسميه آنها
* نسبت اين زیارتها با يكديگر
* محورهاى زيارت جامعه
* زيارت جامعه در گفتار دانشمندان
* اهميت زيارت جامعه كبيره
* بینیازی زيارت جامعه از سند
* نتیجهگیری
فصل چهارم: «غلو»
* معناي لغوي و اصطلاحي غلو
* ملاك و حد ميزان در و غلو و نشانههای آن
* پيشینه مكتب غلو
* مبارزه اسلام با غلو و موضع اهلبیت (ع) برابر آن
* دانشمندان شيعه و مخالفت آشكار با پديده غلو و غلو کنندگان
* مخالفت متكلّمان اماميه با غلو و غاليان
* نه غلو و نه تقصیر
* آیا اعتقاد به کمالات حجج الهی غلو است؟
* شبهه غلو در مورد علم غیب امامان
* ارائه مداركي براي اثبات علم غيب امام علي
* شبهات در غلو مذهب اهل سنت
* نمونههایی از در غلو مذهب اهل سنت
* نتیجهگیری
فصل پنجم: «زیارت جامعه و غلو»
* فرازهایی از زیارت جامعه کبیره که بوی غلو میدهد
* شبهه دكتر سروش در نفي زيارت جامعه كبيره
* نقدي بر دیدگاههای آقاي دکتر کدیور
* نتیجهگیری.