چکیده:
چكیده این پایاننامه شامل: خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج به دست آمده میباشد؛ این پژوهش با این هدف كه نگاه قرآن و ائمه (ع) بهویژه امام هادی (ع) به مسئله جبر و اختیار چگونه بوده است؟ و از آنجا كه مسئله جبر و اختیار از مسائل مهم اعتقادی است و باید عقاید ما برگرفته از اعتقادات ارائه شده توسط ائمه هدی (ع) باشد، لازم است این مسئله از منظر این بزرگواران بهتفصیل مورد بررسی قرار گیرد و چون درباره نامه امام هادی (ع) به اهل اهواز كاری صورت نگرفته است، ضرورت دارد دربارهاش تحقیق شود. پرسش اصلی این پژوهش كه نگارنده در صدد پاسخ گویی به آن است چنین میباشد: آیا انسان در انجام اعمالش مختار است یا مجبور؟ كه تعاریفی چون جبر، تفویض، اختیار، بل أمر بین الأمرین، قضا و قدر، عدل و حسن و قبح عقلی با توجه به نامه امام هادی (ع) به اهل اهواز مورد بررسی قرار میگیرد و در نهایت نتیجه حاصل از بررسی نامه امام هادی (ع) در توضیح حدیث لا جبر و لا تفویض، آشنایی با سیره ائمه (ع) و نگاه آنها به مسئلهی فوق بوده است، بهطوریکه نتایج ذیل از بررسی نامه فوق به دست میآید: در اِعمال رفتار انسان، نه جبر كامل و نه اختیار تام برقرار است؛خداوند بر اساس «اصل وجودی» بر همهچیز علم و آگاهی و اراده دارد؛ آزادی از جمله ارزشهای است كه قرآن كریم به آن اهمیت بسیار داده است؛ عدالت از مفاهیم والایی است كه قرآن كریم نیز آن را بهعنوان یكی از اهداف بعثت انبیاء (ع) بیان نموده است؛ هدف از امتحان الهی شكوفا كردن استعدادهای بشر و آشكار نمودن باطن و حقیقت آدمی است.
کلیدواژهها:رساله امام هادی (ع)، اختیار انسان، جبر و تفویض.
فصول پایاننامه:
این رساله در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* هدف تحقیق
* سؤالات تحقیق
* فرضیه
* قلمرو و ساختار
فصل دوم: «لا جبر ولا تفویض بل امر بین الامرین»
* بررسی نامه امام هادي (ع)
* رساله امام هادي (ع)
فصل سوم: «عدل و حسن و قبح عقلی»
* رساله امام هادي (ع)
* حسن و قبح عقلی و عدل الهی
فصل چهارم: «شرح رساله امام هادی (ع) و قضا و قدر الهی»
* رساله امام هادي
فصل پنجم: «آزمایش بندگان»
* نتیجهگیری.