چکیده:
خدای متعال برای هدایت انسانها، پیامبران را بهسوی مردم ارسال میداشت. پس از پیامبران، اوصیای ایشان عهدهدار حفظ شریعت آنان بوده و سعی بر آن داشتند، تا جامعه را از انحراف و هلاکت رهایی بخشند. در زمان هشتمین وصی پیامبر (ص)، امام رضا (ع)، به لحاظ وجود زندیقان، بحثهای کلامی بسیار وسیعی، درباره مواردی چون توحید و اصل اثبات وجود خداوند، بهشدت مطرح بوده است. با شروع نهضت ترجمه، ورود بیمحابای علمای سایر ادیان آسمانی نظیر مسیحیان، یهودیان و زرتشتیها به مراکز قدرت، بحثهای پردامنهای در زمینه عصمت انبیاء (ع) و نبوت پیامبر اکرم (ص) به دنبال داشت. علاوه بر همه اینها، در آن دوره بحثهایی چون تشبیه و تجسیم، رؤیت، جبر و تفویض، انکار بداء و ... نیز از جانب فرقههای مختلف اسلامی بهصورت جدی مطرح بوده است. همچنانکه اختلاف در چگونگی تعیین امام، تشکیک در مقام امامت و حاکمیت، توقف بر امامت امام موسی کاظم (ع) و انکار امامت امام رضا (ع) و غلو نیز در حوزه امامت و ولایت، از جمله مباحثی است که بهصورت چشمگیری وجود داشته است. در این پژوهش، شیوه عملکرد امام رضا (ع) در ابعاد مختلف، در جهت حفظ اعتقادات مسلمانان و نجات ایشان از گمراهی، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. امام رضا (ع) با استفاده از شیوههای گوناگونی چون پاسخگویی به سؤالات و شبهات، آموزش اصول و قواعد، نقد و تصحیح عقاید نادرست، اخبار از غیب، استفاده از ولایت تکوینی، ایراد خطبه، حفظ و نشر معارف اهلبیت (ع) معرفی جریانهای انحرافی، قطع رفت و آمد با افراد، تکذیب و تحذیر از ارتباط، به مواجهه با این چالشها پرداختند.
کلیدواژهها:امام رضا (ع)، انحرافات اعتقادی، شیوه عملکرد امام رضا (ع).
مقالات مرتبط:
مهمترین آسیبهای اعتقادی اثرگذار بر پیشبرد گفتمان توحید در عصر امام رضا (ع)، سید محمدکاظم طباطبایی، نجمه رشیدیکیا، فرهنگ رضوی، تابستان 1393، شماره 6، (34 صفحه، از 75 تا 108)، (علمی – پژوهشی).
جوایز:
این پایاننامه برگزیدهی جشنواره «انتخاب کتاب سال رضوی» در سال 1392 (در بخش پایاننامهها) شده است.