چکیده:
پژوهش حاضر به بررسي روند تشكيل سازمان وكالت در عصر ائمه و مهمترین علل شکلگیری اين سازمان، محدوده فعاليت اين نهاد، از بعد زماني و مكاني و فراز و فرودهاي آن پرداخته است. عوامل مؤثر بر تشكيل سازمان وكالت از امام صادق (ع) تا حضرت مهدي (عج) عبارتند از: 1- شرايط اجتماعي، سياسي و فرهنگي ائمه مقارن با حكومت عباسيان كه جوي توأم با خفقان و ظلم ايجاد نموده بودند؛ 2- در سايه سختگیریها و محدودیتهای عباسيان، ارتباط ائمه با شيعيان، به جهت حفظ جان ائمه و شيعيان و ممانعت از حساسيت بيشتر حكومت، توسط وكلا صورت میگرفت؛ 3- وظيفه جمعآوری وجوهات شرعي چون خمس و زكات و درآمد موقوفات بر عهدهی وكلاي امانتدار و معتمد ائمه بود؛ 4- براي ورود به عصر غيبت امام زمان (عج) و عدم حضور رهبر شيعيان در بين مردم زمینهسازی قبلي لازم بود كه اين وظیفهی خطير را ابتدا ائمه پيش از ايشان و در رتبههای پایینتر و به دستور و امر ائمه، وكلا انجام میدادند. اين سازمان فعاليت خود را از زمان امام صادق (ع) آغاز كرد و تا پايان عصر غيبت صغري فعال بود. در اين زمان بود كه با مرگ نايب چهارم، علي بن محمد سمري عمر اين سازمان نيز به پايان رسيده و جاي خود را به نهاد ولايت فقيه داد. براي حصول به اهداف پژوهش، تحقيق به روش توصيفي – تحليلي با تكيه بر تحقيق کتابخانهای و منابع اصلي مربوط به مهدويت و اين سازمان صورت گرفته است كه جمعآوری و تكميل دادهها، تدوين، تجزيه و تطبيق اطلاعات سپس دستهبندی و طبقهبندی آنها و سرانجام استنتاج مطالب، روش تحقيق در اين پژوهش بوده است.
کلیدواژهها:وكالت، ائمه، ولايت، عملكرد.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «كليات»
* بيان مسئله
* اهداف پژوهش
* پرسشهای پژوهش
* فرضيات پژوهش
* منابع تاريخي
فصل دوم: «بررسي مفاهيم مربوط به وكالت امامان شيعه»
* وکالت
* سفارت
* تفاوت وکالت و سفارت
* باب
* تفاوت وكالت و باب
فصل سوم: «علل تشكيل سازمان وكالت»
* شرايط سياسي و فرهنگی عصر ائمه (ع)
* وسعت قلمرو دنياي اسلام
* ارتباط ميان امام و شيعيان
* دلايل مالي
* ضرورت حل مشكلات فرهنگي و اجتماعی شيعيان
* آمادهسازی شيعيان براي ورود به عصر غيبت
* علل عدم تشكيل سازمان وكالت از زمان امام علي (ع) تا امام باقر (ع)
فصل چهارم: «كلياتي پيرامون سازمان وكالت و نهاد ولايت»
* تاريخچه تشكيل سازمان وكالت
* ساختار سازمان وكالت
* شیوههای عملكرد هر يك از اعضای سازمان
* ویژگیهای وكلا
* اسامي وكلا
* وكلاي مذموم
* شیوههای برقراري ارتباط وكلا با ائمه و مردم
* مسئله غيبت امام زمان (عج)
* ولايت و فقاهت، ثمره وكالت
فصل پنجم: «محدوده فعاليت وكلا در عصر ائمه (ع)»
* ناحيه جزیرةالعرب
* ناحيه عراق
* ناحيه ايران
* ناحيه شمال آفريقا
فصل ششم: «نتیجهگیری و پيشنهادات»
* نتیجهگیری
* موضوعات پيشنهادي.