چکیده:

 این پایان‌نامه در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول به بیان مفاهیم تحقیق و كلیات پرداخته است؛ فصل دوم به بیان خصوصیات اخلاق فردی و اجتماعی امام صادق (ع) در منابع اهل سنت اختصاص دارد، در فصل دوم، ذیل خصوصیات اخلاق فردی به شكل و شمایل امام صادق (ع)، عبادت آن حضرت، پوشش و لباس ایشان، صبر و بردباری و نقش انگشتر آن حضرت و ذیل خصوصیات اخلاق اجتماعی و سجایایی از قبیل حسن خلق، احترام به علما، مهمان‌نوازی، شجاعت، بصیرت و فتوت و جوانمردی می‌پردازد؛ فصل سوم این پایان‌نامه شخصیت علمی و فرهنگی امام صادق (ع) را در منابع اهل سنت بررسی می‌كند. بدین منظور، جایگاه علمی آن حضرت را از نگاه مفسران، عارفان، محدثان و فقیهان اهل سنت بیان نموده و به بیان منبع علم آن حضرت (اساتید امام) و دانش ایشان در علومی از قبیل قرائت و تفسیر قرآن، حدیث، فقه، كیمیا، طب و نجوم از منظر منابع اهل سنت می‌پردازد؛ بخش پایانی این فصل نیز به جریان‌های فكری عصر امام صادق (ع) و تعامل آن حضرت با عالمان اهل سنت می‌پردازد؛ فصل چهارم، شخصیت سیاسی امام صادق (ع) در منابع اهل سنت است، كه تعامل یا عدم تعامل امام صادق (ع) با خلفای بنی مروان و بنی‌عباس و موضع آن حضرت در برابر قیام‌های هم‌عصرش را با تكیه بر منابع اهل سنت مورد بحث قرار می‌دهد. نویسنده در پایان بدین نتیجه می‌رسد كه با توجه به گزارش‌های موجود در منابع اهل سنت، امام صادق (ع) به‌واسطه‌ی برخورداری از دو امتیاز بزرگ (انتساب به اهل‌بیت پیامبر (ص) و برخورداری از علوم سرشاری كه ایشان را از فقهای عصر خود متمایز می‌نمود)، مورد توجه اهل سنت قرار می‌گرفت و اهل سنت به همین سبب در بسیاری از منابع، گوشه‌هایی از حیات طیبه ایشان را منعكس كردند؛ اكثر منابع اهل سنت در منابع حدیثی، فقهی، تفسیری، عرفانی، تاریخی و علوم قرآنی خود از روایات امام صادق (ع) استفاده كرده‌اند. هرچند بازتاب فعالیت‌های علمی و اجتماعی امام صادق (ع) در منابع اهل سنت به‌اندازه منابع شیعه گسترده نیست، اما همین مقدار هم برای بیان جایگاه اخلاقی و علمی و اجتماعی امام (ع) بسیار حائز اهمیت است.

 کلیدواژه‌ها:امام صادق (ع)، اهل سنت، علوم اسلامی، اخلاق، تاریخ اسلام.

نوشتن دیدگاه