چکیده:

 قرآن کریم و اهل‌بیت (ع) دو حقیقت روشن و عالی هستند که وظیفه هدایت بشریت از ظلمات به نور را به دوش می‌کشند. تمسک به این دو وقتی کارآمد و هدایت آفرین است که جدای از هم فرض نشوند. هرگاه با تمسک یکی از این دو، دیگری از صحنه حذف شود؛ نه‌تنها هدایت‌گری خویش را از دست می‌دهد، بلکه گاهی ضلالت آفرین است. عبارات قرآن به‌تنهایی برای ما کافی است و عباراتی که به نحوی بر این معانی دلالت دارند، همگی باعث خسارت شدید بر امت مسلمان شده‌اند. آنچه در این مورد صحیح به نظر می‌رسد و شیعه بر آن اصرار دارد این است که اهل‌بیت (ع) با قرآنند؛ و هدایت‌گری آنگاه کامل است که این دو حقیقت از هم جدا انگاشته نشوند. جداناپذیری اهل‌بیت (ع) از قرآن چیزی است که در روایات نیز به آن اشاره شده است. اهل‌بیت (ع) علاوه بر اینکه همسو و همراه با قرآن هستند. نمونه‌های مجسم عمل به قرآن نیز هستند. درواقع آن‌ها قرآن ناطقند و با پیاده‌سازی رهنمودهای اخلاقی - عبادی قرآن در وجود خویش نمونه‌های اعلای هدایت‌گری هستند. تحلیل اطلاعات و داده‌ها در این پایان‌نامه به روش استنباطی – اجتهادی است. این روشی است که مفسرین عموماً از آن بهره می‌برند. این روش کم‌وبیش در تفاسیر آیات الاحکام رعایت می‌شود و مفسر با رجوع به تمامی آیاتی که ذیل یکی از واجبات مانند نماز قرار می‌گیرند به بررسی دقیق آیات پرداخته و حکم دقیق شرعیه را استنباط می‌کند. این پژوهش برای نشان دادن اینکه اهل‌بیت (ع) نمونه عملی قرآن کریم هستند به بررسی اخلاقیات و عبادات در سیره عملی امام محمدباقر (ع) می‌پردازد. اخلاقیات در سه بخش اخلاق فردی و خانوادگی و اخلاق اجتماعی مدنظر ما بوده و نمونه‌های عملی این سه بخش را به پیشگاه قرآن عرضه نمودیم تا عدم جدایی سیره اخلاقی و عبادی امام محمدباقر (ع) را از قرآن ثابت نماییم؛ و در حوزه عبادات در دو بخش واجبات و مستحبات به توصیف و تبیین عملکرد آن حضرت پرداخته و با ارائه آیات قرآن کریم و تحلیل قرآنی سیره‌ی حضرتش از حقیقت عدم افتراق ایشان از قرآن کریم پرده برداشته‌ایم.

 کلیدواژه‌ها:اخلاق، عبادت، سیره، قرآن، امام محمدباقر (ع).

فصول پایان‌نامه:

این پایان‌نامه دارای سه فصل می‌باشد:
فصل اول: «مبانی»
* بخش اول: مبانی اخلاقی
* بخش دوم: مبانی عبادی
* بخش سوم: مبانی سیره
* بخش چهارم: رابطه قرآن و اهل‌بیت (ع)
* بخش پنجم: زندگی‌نامه
فصل دوم: «تحلیل قرآنی سیره اخلاقی امام باقر (ع)»
* بخش اول: اخلاق فردی
* بخش دوم: اخلاق خانوادگی
* بخش سوم: اخلاق اجتماعی
فصل سوم: «تحلیل قرآنی سیره عبادی امام باقر (ع)»
* بخش اول: واجبات
* بخش دوم: مستحبات.

نوشتن دیدگاه