چکیده:

 معارف قرآن به‌عنوان منبع فیاض علم الهی همواره مورد توجه بشر، به‌ویژه دین‌داران واقعی بوده است و این معارف حقه الهی جز با تمسک به ائمه اطهار (ع) قابل درک و فهم نخواهد بود. امامان معصوم (ع) علاوه بر اینکه در عمل مروج و نشر دهنده فرهنگ ناب قرآنی بودند؛ با تشکیل حلقه‌های درسی و تربیت شاگردان برجسته به‌عنوان مفسران واقعی قرآن به امر تفسیر و تبیین آیات الهی نیز توجه داشته‌اند. از این بزرگواران به‌ویژه امام محمدباقر (ع) در خصوص تفسیر آیات روایات تفسیری فراوانی نقل شده و بشر امروزی نیز با توجه به قرار گرفتن در بعد زمانی با حیات مبارک ائمه اطهار (ع) به دنبال آن است که آیا امروزه روایات تفسیری ایشان قابل استفاده خواهد بود؟ تحقیق حاضر مجموعه‌ای مفید، شامل روایات تفسیری امام باقر (ع) به همراه دیدگاه دو تفسیر الصافی و المیزان است که با هدف فراگیری و آشنایی با این روایات، به تحلیل و تبیین روایات تفسیری گردآوری شده در مسند الامام باقر (ع) پرداخته است. در بررسی تحلیلی و تبیین آن نیز، در میان آثار تفسیری متأخر و معاصر، از دیدگاه دو تفسیر الصافی متعلق به ملا محسن فیض کاشانی و المیزان تألیف علامه طباطبایی به‌عنوان منابع اصلی الهام گرفته شده و در این میان مشخص می‌شود که مفسر چه برخوردی با احادیث داشته و در تفسیر آیات چه جایگاهی برای آن قائل شده است. معین نمودن آیات مربوط به هر یک از روایات و ذکر آن، مرتب سازی احادیث مستند مذکور، طبق آیات قرآن بیان میزان توجه دو مفسر یاد شده به روایات تفسیری امام محمدباقر (ع) به‌ویژه روایات موجود در مسند و ذکر توضیحات ایشان در ذیل هر یک از روایات مشخص نمودن و ذکر روایات تفسیری به‌جامانده در مسند از دو تفسیر مذکور، کشف و بیان نقاط ضعف مسند ازجمله نکات مورد بحث در این تحقیق بشمار می‌رود.

 کلیدواژه‌ها:تفسیر، روایات، امام محمدباقر (ع).

فصول پایان‌نامه:

این رساله در سه فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* اهمیت تفسیر روایی
* مسند و مسند نویسی
* امام محمدباقر (ع)
فصل دوم: «روایات تفسیری موجود در مسند»
* بخش اول: روایات تفسیری سوره مبارکه فاتحه
* بخش دوم: روایات تفسیری سوره مبارکه بقره
* بخش سوم: روایات تفسیری سوره مبارکه آل‌عمران
* بخش چهارم: روایات تفسیری سوره مبارکه نساء
* بخش پنجم: روایات تفسیری سوره مبارکه مائده
* بخش ششم: روایات تفسیری سوره مبارکه انعام
* بخش هفتم: روایات تفسیری سوره مبارکه اعراف
* بخش هشتم: روایات تفسیری سوره مبارکه انفال
* بخش نهم: روایات تفسیری سوره مبارکه توبه (تا پایان آیه 92)
فصل سوم: «روایات تفسیری موجود در صافی و المیزان که در مسند نیامده است»
* بخش اول: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه فاتحه‌الکتاب
* بخش دوم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه بقره
* بخش سوم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه آل‌عمران
* بخش چهارم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه نساء
* بخش پنجم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه مائده
* بخش ششم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه انعام
* بخش هفتم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه اعراف
* بخش هشتم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه انفال
* بخش نهم: مستدرک روایات تفسیری سوره مبارکه توبه (تا پایان آیه 92).

نوشتن دیدگاه