چکیده:

 صحیفه سجادیه متنی کهن از مجموعه متون دعایی، اثر امام سجاد (ع) امام چهارم شیعیان است. این کتاب مجموعه‌ای از معارف الهی می‌باشد که امام (ع) به علت شرایط سیاسی آن روزگار به زبان دعا بیان فرموده است. پرسش اصلی که در این پایان‌نامه مطرح می‌شود این است که اخلاق اجتماعی چیست؟ اصول اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه کدام است؟ نگارنده کوشیده است با مبنا قرار دادن کلام امام (ع) به شیوه‌ی کتابخانه‌ای – با تحلیل و تفسیر- بندبند صحیفه سجادیه را مورد بررسی قرار داده و اصول اخلاقی اجتماعی مندرج در آن را استنباط نماید. این پایان‌نامه در چهار فصل تنظیم گردیده است که در فصل اول به بیان مقدمه، بیان مساله، روش و هدف تحقیق، فرضیات و ماهیات اخلاقی اجتماعی، زندگی‌نامه و شرایط اجتماعی امام سجاد (ع) و همچنین ویژگی‌های صحیفه‌ی سجادیه پرداخته شده است؛ و سپس در فصول بعدی در هفت محور کلی که عبارت‌اند از: اخلاق خانواده، نحوه‌ی سخن گفتن، آداب معاشرت، اصلاح و افساد، امر به معروف و نهی از منکر، عدالت و ظلم و مباحث مالی و اقتصادی به بررسی و تشریح بیست‌وسه اصل از اصول اخلاق اجتماعی صحیفه سجادیه می‌پردازد که از آن جمله: اصل مسئولیت در برابر خانواده، فروخوردن خشم، احترام به انسانیت، حسن خلق، عفو و بخشش، نرمی و مدارا، وفای به عهد، تواضع، عزت‌نفس، دوست داشتن مردم، اصلاح فی‌مابین، خیرخواهی، مقابله سیئه با حسنه، نظارت اجتماعی، مسئولیت‌پذیری، عدالت و انصاف، مساوات و مواسات، اعانت به مظلوم، تعاون، اهتمام به امور مردم، عدم پذیرش سلطه کافران، ادای امانت و حرکت به نفع دیگران را می‌توان نام برد. در خاتمه ضمن نتیجه‌گیری کلی، پیشنهادهایی جهت روی‌آوری جامعه اسلامی به صحیفه سجادیه ارائه گردیده است.

 کلیدواژه‌ها:امام سجاد (ع)، صحیفه سجادیه، اصول اخلاقی اجتماعی، دعاهای اخلاقی.

  مقالات مرتبط:

بررسی اصول اخلاق اجتماعی در صحیفه سجادیه، فردین احمدوند، پژوهش‌های اخلاقی، پاییز 1390، شماره 5، (23 صفحه، از 115 تا 137)، (علمی - پژوهشی).

 فصول پایان‌نامه:

 این پایان‌نامه در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلّیّات»
* بیان مسئله
* ضروت تحقیق
* اهداف تحقیق
* فرضیه‌ها
* پیشینه تحقیق
فصل دوم:
محور یک: اخلاق خانواده
* اصل مسئولیت در برابر خانواده
محور دو: نحوه‌ی سخن گفتن
* اصل فروخوردن خشم
* اصل صداقت
محور سه: آداب معاشرت
* اصل احترام به انسانیت
* اصل تواضع
* اصل خوش‌خلقی
* اصل عفو و بخشش
* اصل رفق و مدارا
* اصل وفای به عهد
* اصل عزت‌نفس
فصل سوم:
محور چهار: اصلاح و افساد
* اصل دوست داشتن مردم
* اصل اصلاح فی‌مابین
* اصل خیرخواهی
* اصل مقابله سیئه با حسنه
محور پنج: امر به معروف و نهی از منکر
* اصل نظارت اجتماعی
* اصل مسئولیت‌پذیری
فصل چهارم:
محور شش: عدالت و ظلم
* اصل عدالت و انصاف
* اصل مواسات و مساوات
* اصل اعانت به مظلوم
* محور هفت: مباحث مالی و اقتصادی
* اصل تعاون
* اصل عدم پذیرش سلطه کافران
* اصل ادای امانت
* اصل حرکت به نفع دیگران.

نوشتن دیدگاه