چکیده:

 بیان موضوع: «بررسی نقش و جایگاه بینش عرفانی از دیدگاه امام علی (ع)» مقوله‌ تعلیم و تربیت به عنوان یک پدیده‌ اجتماعی همواره وابسته به نظریه‌های اندیشمندان، فیلسوفان و عارفان بزرگ دنیاست. یکی از مکاتب تربیتی مطرح در جهان کنونی، مکتب اسلام و یکی از این اندیشمندان شاخص حضرت علی (ع) می‌باشد که با توجه به بینش و مشرب عرفانی غالب در زندگی گوهربار خویش پیوندی مستحکم بین نظریه‌های تربیتی جامع خویش با عمل برقرار ساخته که تامین کننده حیات و سعادت جامعه‌ بشری می‌باشد. در عرفان اسلامی علم، دین، تقوا، اشراق، عشق به خدا و کمال مطلق یک‌جا جلوه می‌کند و شور و مستی و کوشش می‌آورد. بر این اساس ما در این پژوهش سعی داریم نقش و جایگاه بینش عرفانی امام علی (ع) را در حوزه تعلیم و تربیت مورد توصیف و تحلیل قرار دهیم؛ بنابراین مسئله‌ اصلی تحقیق این است که بینش عرفانی حضرت علی (ع) تا چه اندازه در تعلیم و تربیت اسلامی تأثیرگذار بوده است؟ هدف اصلی:‌ هدف اصلی این پژوهش، «بررسی بینش عرفانی حضرت علی (ع) و تاثیر آن در تعلیم و تربیت اسلامی» است که برای این منظور چهار عنصر اهداف، روش‌ها، محتوای تعلیم و تربیت و ویژگی‌های مربی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهشی متناسب با این پایان‌نامه شیوه‌ اسنادی ـ تحلیلی است. در این روش اطلاعات مورد نظر به شیوه‌ فیش‌برداری از منابع موجود در مراکز اسناد و کتابخانه‌ها جمع‌آوری و جهت استنتاج از روش‌های تحلیل مفاهیم و متن استفاده می‌شود. نتایج: 1- اهداف تعلیم و تربیت با توجه به بینش عرفانی حضرت علی (ع) عبارتند از: تقوی الهی، تلاش و کوشش در امور دنیوی‌ و رفع نیازمندی‌ها، رشد روحی روانی، علم‌اندوزی، تحقق عدالت اجتماعی، عزت نفس و طهارت نفس. 2- روش‌های تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از: روش تشویق، روش تنبیه، روش اعتدال در تنبیه و سرزنش، بشارت، انذار، محبت، تغافل، عادت دادن به کارهای خوب، روش گذشته‌نگری و عبرت‌آموزی، روش هم‌نشینی با دانشمندان، روش تجسمی و روش موعظه و پند. 3- محتوای تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از: آموزش قرآن و احکام حلال و حرام، محتوای برنامه شبانه، روز فرد متقی و پرهیزگار و تحریک اندیشه و تفکر. 4- نقش و جایگاه مربی در تعلیم و تربیت اسلامی با توجه به بینش عرفانی امام علی (ع) عبارتند از: تواضع در مقابل عظمت خدای تعالی، پیروی کردن از معلمان و مربیان الهی، حلم و بردباری، عامل به علم، اعتراف به عجز و ناتوانی معلم در مسایلی که بدان احاطه ندارد، پرهیزگار و عالم بودن معلم، حفظ حیثیت و شئون علم و دانش.

 مقالات مرتبط:

 آموزه‌های امام علی (ع) در تعلیم‌ و تربیت، مهشید رمضانی، رشد آموزش معارف اسلامی، پاییز 1391، دوره 25، (4 صفحه، از 54 تا 57).

نوشتن دیدگاه